Поиск: мутала

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

мутала

1.
путать, перепутывать, спутывать, запутывать, трепать
çипе такам муталаса пĕтернĕ — кто-то спутал пряжу

мутала

2.
мять, сминать, трепать
курăка мутала — измять траву
кĕнеке листисене ан мутала! — не мни листы в книге!

мутала

3.
кромсать, рубить, резать небрежно
çăкăра мăка çĕçĕпе мутала — кромсать хлеб тупым ножом

мутала

4.
терзать, увечить, мять
кашкăр сурăха муталаса тăкнă — волк растерзал овцу
упа сунарçа муталанă — медведь помял охотника

мутала

5. перен.
путать, запутывать, сбивать (с толку)

мутала

6.
выполнять что-л. неаккуратно, небрежно
аран-аран муталакаласа çырса пачĕ — он написал небрежно, он кое-как нацарапал

мутала

7.
мучить, терзать, изводить
ăна хуйхă муталать — он страдает от горя
чир ачана самаях муталарĕ — болезнь заметно подточила здоровье ребенка

мутала

8.
мешать, беспокоить
препятствовать

ĕçлекен çынна ан муталаса çӳре-ха! — не мешай работать! (букв. работающему человеку)

муталантар

то же, что мутала 7.

Словарь чувашского языка

мута

(муда), путать. Иштерек-к. (Татаркас. р.). Мутаса пĕтернĕ = пăтратса пĕтернĕ, çĕмĕрсе пĕтернĕ (в др. гов. муталаса пĕтернĕ). СТИК. Тем мутаса хучĕ! Незнай (не знаю) чего он там настроил! (гов., когда кто нибудь испортит вещь или работу). См. мутала.

мутала

мотала (-дала), мять, привести в беспорядок. КС. Ман хуçнă çăпатана (начатые лапти) тытнă та, йăлт муталаса пĕтернĕ (перепутал). Ib. Кĕнеке листисене йăлт муталаса (у др. лочăркаса) тăкнă (измял). Ib. Ача хуçнă çăпатана тытнă та, йăлт муталаса тăкнă (исковеркал). Орау. Ку çăкăра сиртен хăшĕ (кто из вас) муталаса кайнă? (искромсал). || Путать (нитки и т. п.). Череп. Шурăм-п. Çав вите хуçи (дух) лаша çилхине йăваласа муталат пулсан, лаша киле килĕшет. Янтик. Эп çак хĕрсен тура-шăлĕсене пĕтĕмпех муталас теп-ха! Ib. Кăсене тавай муталас! || Неаккуратно исполнять. Шорк. Эсĕ çăпата тума пĕлетĕн-и? — Пăртак моталакалап (плету кое-как). КС. Аран-аран муталаса пачĕ пĕр мăшăр çăпата (сплел некрасиво, непрочно, неаккуратно). || Дурманить. Кан. Сăмакун ĕç халăхĕн тăнне-пуçне муталат. || Интриговать. Череп. Муталаса пурăнат. || КС. Пăрăва кашкăр муталаса тăкнă (изранил, изувечил). || Мучить. Пшкрт. Çынна моталаса пĕтернĕ (замучили). КС. Темĕскерле усал чир (венер. б.) ленкнĕ те, йăлт муталаса пĕтернĕ. || Запутывать (в перен. см). N. Çук, вăл ку сăмахĕсемпе хăйне хăй анчах муталат. || Замаять; мешать. Шибач. Мана муталаса пĕтерчĕ („замаял своими неправильными действиями“). Шел. II. 30. Сыхланарах ĕçмесен, ĕçкĕ часах улталĕ, темле ăслă (преумного) çынна та ĕçне тума муталĕ (помешает). Изамб. Т. Ан мутала (или: ан мутла) мана! Не мешай мне! Сред. Юм. Мана, ĕçлекен çынна, ан килсе мôтала конта! Ib. Кай-ха кôнтан, ĕçленĕ çĕрте ан мôталаса çӳре! || Попусту тратить что-нибудь. Якейк. || Coire. КС. Чăхха алтан муталать (муталарĕ, муталаса тăккăрĕ).

муталан

моталан, замучиться. КС. Паян çав ачасампа муталанса пĕтрĕм (замучился), пĕртте канăçне (покою) памарĕç. Ивановка. Вара капла муталанса, пĕр хĕл çӳренĕ çĕре чăн лайăх вĕренкелерĕм. || Валандаться. Хорачка. СПВВ. Мутала; муталан: ан муталанса çӳре. См. чăпта. Сред. Юм. Ман таврашра ан мôталанса çӳре! Не вертись около меня, не мешай! Ib. Паян, ачасĕмпе мôталанса, ним ĕç те тăваймарăм (проваландалась). || Быть занятым пустяками, возиться над чем. Янтик. Тульккĕ вăхăта ирттересшĕн муталанса ларать, хăйĕн ним ĕç тунни (= туни) те çук. Н. Карм. Ан муталан! Не занимайся пустяками! Щибач. Мĕн ларатăн моталанса? (делаешь никому ненужное). СТИК. Муталанас, аппаланас — хăтланаспа пĕр, анчах пĕчĕкçĕ ачасем, е пысăк çын та, пĕлмен япалана тума хăтланат пулсан, калаççĕ. Ib. Ан муталан ĕнтĕ; мĕн луш (попусту) пĕлмен япалапа çыхланан? теççĕ. Ib. Тем муталанат ĕнтĕ çав! Не знаю, что ещё-он делает! (только портит работу). N. Ĕнер кунĕпе муталантăм, нимĕн те тăваймарăм.

Русско-чувашский словарь (1972)

запутать

что сов., запутывать несов. 1. мутала, мутакла, ҫыхлантар, аркатса, арпаштарса пӗтер; 2. пӑтраштарса пӗтер, пӑтраштарса яр (ӗҫе), йӗркерен кӑлар.

впутать

что сов., впутывать несов. 1. мутала, çыхлантар; 2. хутшăнтар, явăçтар.

перепутать

кого, что сов., перепутывать несов. пӑтраштарса пĕтер (яр), аркатса, ҫыхлантарса пĕтер, мутала, арпаштар.

Русско-чувашский словарь (1971)

взлохматить

сов. кого-что тăлпала, мутала, арпаштар; взлохматить волосы çӳçе-пуса тăлпала.

впутать

сов. 1. что (вплести) мутала, çыхлантар; 2. кого во что, перен. разг. çыхлантар, явăçтар, хутшăнтар; впутать в историю кирлĕ мар ĕçе хутшăнтар.

всклокочить

сов. что тăрмала, мутала.

измять

сов. что лутăрка, лӳчĕрке, тĕркеле, мутала; измять платье кĕпене лӳчĕрке.

перепутать

сов. что 1. (запутать, перевить) арпаштар, мутала, пăтраштар, çыхлантар, чăлхантар; перепутать нитки çипсене арпаштарса яр; 2. (смешать) патраштарса яр, хутăштар; улăш, йăнăш; перепутать адреса адресĕсене пăтраштарса яр; перепутать два понятия икĕ ăнлава хутăштарса яр.

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

мутала

пăркала. Чăн хрантси халăхне муталасси (пăркаласси) çăмăлах пулман … [История 1917:4].

См. также:

мутĕркке мута мутавçă мутавкка « мутала » муталан муталанаш муталантар муталанчăк муталаш

мутала
Часть речи
Еçхĕл
 
Фонетика
6 букв
 
Твердое слово
 
Язык
По-чувашски
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Yoomoney: 41001106956150