качăртат
скрипеть, хрустеть, издавать скрип, хруст
скрежетать, издавать скрежет
ура айĕнче юр качăртатать — под ногами скрипит снег
кăчăртат
то же, что качăртат
качăртат
скрипеть (о полозьях). КС. Юр хĕлле, сивĕ чухне, качăртатать. Ib. Çуркунне юр лăтăртатать, хĕлле, сивĕ чухне, качăртататг. Ib. «Сивĕ чухне çуна тупанĕсем чакартатса пыраççĕ качăртатса». О сильно высохшем предмете. Ib. Чула çĕçĕпе хырсассăн, качăртатать (при скоблении). Çĕнмерчĕ 6. Темскер качăртатать.
качăртаттар
понуд. ф. от качăртат. N. Качăртаттар (шăлĕсене). Шибач. Мĕн качăртаттарса тăратăн? (ножом, как-бы пилить). Сред. Юм. Хăмаçа туххăм хайчăпа качăртаттарса тôхрĕ. («Показывает звук ножниц, когда режут материю»). || Царапать. Бтр. Кушак чĕрнисемпе качăртаттарсан, тăман тухать, теççĕ. Ib. Кошак пит çусан, çомăр полать; чĕрнисемпе хачăртаттарсан, çилтăман полать.
лăтăртат
(лы̆ды̆рдат), хрустеть (о снеге в тёплую погоду). КС. Çуркунне юр лăтăртатать. Орау. Ăшă чухне юр ура айĕнче лăтăртатса пырать, сивĕре шатăртатса пырать. Кн. для чт. 31. Шурă юр çул çине çăват, çуна айĕнче лăтăртатать. Слакбаш. Юра йăвалантарса чăмăртанă чух, вăл лăтăртатса пырать. Когда валяют из снега шар, снег хрустит. || Подр. шороху, когда проводишь шероховатою рукою по телу. КС. Тăкăскă (шероховатою) алăпа ӳте шăлсассăн, лăтăртатса шуçать. || N. Ăтăр пек лăтăртатса пырат (о походке низенького человека). См. латăртат, качăртат.
скрипеть
несов. 1. чĕриклет, лăчăртат, качăртат; чĕриклеттер, лăчăртаттар, кăчăртаттар; снег скрипит под ногами ура айĕнче юр чĕриклетет; 2. чем качăртаттар, шатăртаттар; скрипеть зубами шăлсене качăртаттар; 3. (издавать скрипучие звуки) карăклат, авăт, чăрăлтат; коростель скрипит карăш карăклатать; 4. разг. (говорить скрипучим голосом) харăлтат, хăрăлтат; 5. перен. шутл. (с трудом жить) пурăнкала (аран-аран), кăлтăртат.
См. также:
качăн качăр качăрăл качăрт « качăртат » качăртаттар качăрти качăрттин кача кача мăйри