Поиск: шыври

Чувашско-русский словарь (1982)

миф.
водяной

Словарь чувашского языка

находящийся в воде. То же, что шыв шуйтанĕ, водяной. Альш. Шыври шыва туртса илет, çын шыва кайсан. Шыврисем çакăнаççĕ ăна шыва кĕнĕ чухне, çавăнпа йывăррăн туйăнса, йывăрланса шыва каят çын, теççĕ. М. Сунчел. Чăвашсем чирлесен-тусан: шыв шуйтанĕ тытрĕ, тесе, час-часах шыврине чӳклеççĕ. Шыврине пăтăпа чӳклемеççĕ, вăл çемçе çимене юратат, тет, çавăнпа ăна мимĕрпе чӳклеççĕ. Мимĕр пĕçерсен кĕлетки туса хураççĕ те, хуранĕпех вак кутне илсе кайса, ак çапла чӳклеççĕ: „Е пĕсмĕлле, çырлах, асăнатпăр, витĕнетпĕр. Çак картлă-картлă пашалува паратпăр. Эсĕ курайман кукăр-макăр хурăн вуттипе пĕçернĕ мимĕре паратпăр. Усалли шыв тĕпĕнче вырттăр, ырлăхĕ çак пирĕн чирлĕ çынна çиттĕр“, теççĕ те, мимĕре, пашалăва, чустаран тунă шуйтана шыва ярат та, тӳрех киле чупса таврăнат. Киле таврансан хĕрт-сурта та мимĕр параççĕ. Собр. Шыва кĕнĕ чух талашса кĕрсессĕн, шыври туртса кĕртсе вĕлерет, теççĕ. Ib. Шыва кайса вилнĕ çынсенчен шыври пулать, теççĕ. N. Шыври вăл пит усал теççĕ, вăл çынсене пит хăратать, теççĕ, вăл особенно çынсене каçма çинче курăнать, теççĕ. М. Яуши. Атăлтан шыврисем виççĕн туххăрçĕ, тет те, çак луткă тăрне хăпарса ларчĕçĕ, тет те, шыври асли калать, тет, кĕçĕннисене. N. Хай шыври çитрĕ, тет. Собр. Пӳртре — хĕрт-сурт, шывра-шыври, вăрманта — арçури пур, теççĕ. Сюгал-Яуш. Кайран шывран шыври тухрĕ, тет те, çынна калать, тет: ан хуйхăр, сана хаклă йышши чула илсе тухса ларăп, терĕ, тет. || Бранное слово. Альш. Шыврипе хутăш! теççĕ çынна. Усалтараххине: тип çĕрти пек, теççĕ. Ст. Чек. Ваççинкка арăмĕ унта шыври пек.

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

вутăш. Çынпа шыври (вутăш) [Третья 1911:124].

См. также:

шывлан шывланкă шывлантар Шывпуç Чуракасси « шыври » шыври ăстарик шывсăр Шывсăр вар шывсăрлăх шывсăрлан