Поиск: шатăр

Чувашско-русский словарь (1982)

I.

тенета, сетка (для ловли птиц)
ĕлĕк путенене шатăрпа тытнă — раньше ловили перепелок тенетами

II.

1.
подражание треску, хрусту чего-л., скрежету зубов
хăрăк турат шатăрах хуçăлчĕ — с треском переломилась сухая ветка
вал шăлне шатăр тутарать — он скрежещет зубами

шатăр-шатăр —
1) усил. от шатăр II.
ура айĕнче пăр шатăр-шатăр тăвать — лед трещит под ногами
2) подражание удару грома

2.
лютый, трескучий (о морозе)
шатăр сивĕ тăрать — стоит трескучий мороз

3.
испепеляющий, жгучий (о жаре)
знойный
шатăр типĕ çанталăк — знойная погода

Словарь чувашского языка

сетка для ловли птиц. Н. Карм. Ăсана тытаççĕ шатăрпа (çиппе çыхса тăваççĕ).

подр. грому. ЧС. Унччен те пулмарĕ, аçа шатăр-шатăр туса çапрĕ (ударил гром). Орау. Аслати шатăр-шатăр, шатăр-шатăр турĕ те, таçта çапрĕ те. Мижули. Çав вăхăтрах аслати шатăр-шатăр-р-р! тутарать. Торваш. Çав тĕлтех йĕри-тавра çап-çутă пулчĕ те, аслати шатăр-шатăр шат! тутарчĕ. || Подр. треску. СТИК. Пĕчĕкçĕ пăр икĕ пысак пăр хушшине пулсан, шатăрр туса саланат. Альш. Шатăр-шатăр тунăçемĕн шалалла чик (хвост в прорубь). Ib. Хӳри сивĕпелен шатăр-шатăр туса шăнать, тет. Ib. Хӳри сивĕпе шатăр-шатăр туса шăнать пăр çумне. N. Хӳри пăр çумне шатăр-шатăр туса шăнать, тет (у волка). Букв. 1904. Кашкăр туртăнчĕ, туртăнчĕ, тет те, хӳри шатăр! турĕ, тет. КС. Унтан патакне туртса илтĕм те шатăрах хуçса парахрăм. Ау 42. Унтан тияккăнĕ улăхса ларат, шатăр-шатăр тутарса ларат, тет. || Сред. Юм. Ôрайне нăмай кантри (= кантăр вĕрри) пăрахса таптасан, шатăрр! шатăрр) тăвать. || КС. Ула-кайăк сăмсипе йăвăçа шатăррр! тутарать. || N. Пăшалĕсемпе çавăрса илнĕ те, шатăрр тутарчĕç (залп ружеЙ). || Употр. в сочетании: шăтăр-шатăр. См. МКП, 91. || Совершенно. N. Çанталăк шатăр типĕ тăрать (совершенно сухо). Этем йăх. еп. пуç. кай. 5. Ăшă енче чылай çĕрте çанталăк çапла улшăнса пырать: малтан шатăр типĕ тăрать, унтан вăйлă çăмăрсем пуçланаççĕ. Ib. 5. Шатăр типĕ тăнă чух тискер кайăксем, кайăк-кĕшĕксем, хурт-кăпшанкăсем сулхăна пытанаççĕ.

подр. треску и лому. чув.-Сорм,. Шаттăр-шаттăр (с треском и шумом) килтĕмĕр шатра хĕре илмешкĕн.

См. также:

шатăлтат шатăлтаттар шатăм шатăн « шатăр » шатăркă шатăрма шатăрмак шатăрнак шатăрт