Поиск: харкаш

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

взаимн.

1.
рычать друг на друга
грызться

йытăсем харкашаççĕ — собаки грызутся
Тĕкме витĕр йытă харкашать. (Сӳс шăрчĕ). — загадка Сквозь тын рычит собака. (Чесалка для пеньки).
2. перен.
ссориться, ругаться, браниться, скандалить
пĕр-пĕринпе харкаш — ссориться друг с другом
харкашса пĕт — перессориться, переругаться
харкашса пурăн — жить с кем-л. в ссоре
вĕсем харкашкаласа илчĕç — они повздорили

Словарь чувашского языка

рычать друг на друга (о собаках). СПВВ. Ст. Чек. Н. Тим. Тĕкме виттĕр йăт харкашать. (Авăрлани). С. Тим. Хӳме витĕр йытă харкашат. (Сӳс авăрлани). Т. II. Загадки. Тĕкме виттĕр йытăсем харкашаççĕ. (Кĕнчеле авăрлани). Хорачка. Харкаш — икĕ йытă пĕр-пĕринпе толаччă. Б. Олг. Йытăсем толашаччĕ, харкашаччĕ (звук, когда грызутся). || Вздорить, ссориться, ругаться, спорить. Б. Олг. Мĕн харкашатăн (ссориться). СПВВ. ИФ. Харкашас — хирĕç пăхăнмасăр тавăрса калас. Юрк. Килте пурăннă чухне куллен хваттир майрипе йытă пек харкашатăп. Ст. Чек. Харкашас — вăрçас. Хорачка. Мĕн харкашас, харкашмалли çок (незачем спорить).

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

1. «рычать друг на друга» (о собаках); «спорить», «ссориться», «вздорить», «скандалить»; харкашу «ссора», «раздор»; «грызня (собак)»; тоб. каргаша «ссора», «сумятица», «замешательство» (Будагов II, 10), у Радлова (Н, 747) кыркаша «ссора», «спор», «сражение»; чаг. каргаш «шум», «крики» (Радлов II, 193); полов. каргаша «любящий спорить, ссориться», «сварливый»; чаг., узб., кирг., казах., к. калп., ног., тат., башк., тув. карга, тур. каргы, уйг. карги, азерб. кapғы, туркм. гарга, хак. xapғa «проклинать», «накликать на кого-л. бедствие»; узб., кирг., тат., башк. каргыш, уйр. каргиш, казах., к. калп. каргыс, ног. каргав, хак. харгас, азерб., туркм. гарғыш «проклятие». Н. 3. Гаджиева и А. А. Коклянова пишут следующее: „Основа рассмотренного глагола (т. е. гаргимак — В. Е.) — это имя существительное карга «ворона». Ср. русск. каркать, т. е. накликать на кого-л. беду, что синонимично глаголу проклинать. Так, в русском языке имеется выражение не каркай, пожалуйста, которое значит «не накличь беды» (ИРЛТЯ 419).

Этимологический словарь

рычать друг на друга (о собаках); вздорить, ссориться, ругаться, спорить.

Производные формы: <i>харкашу</i> брань, ссора; <i>харкаштар-</i> понуд. ф. от <i>харкаш-</i> (Ашм. Сл. XVI, 61, 65).
Тюркские соответствия: тел., алт., шор., леб., саг., кач., койб., кюэрик., кирг., к.-кирг., тар., каз., ком., чаг., вт., карЛТ. <i>карђа</i> - проклинать, заклинать, ругать (Радл. Сл. II, 192); др.-тюрк. <i>qarүïš</i> проклятие; <i>qarүïš qïl</i> - проклинать; <i>qarүaš-/ qïrүaš-</i> совм. от <i>qarүa- / qïrүa-</i> ругать, бранить, клясть (ДТС, 426, 445).
Ср. п.-монг. <i>xariya-</i>, халха-монг. <i>хараа-</i> бранить, хулить, ругать, проклинать (Вл. СГМЯ, 201).
МарВ. <i>аргашаш</i> ругаться, ссориться (< чув.) (Федотов ЧМЯВ, 261; Горд. ЭСМЯ I, 138-139). См. Егоров ЭСЧЯ, 286.

См. также:

харка харкам харкам хăй харкать « харкаш » харкаштар харкашу харлав харлавла харлат

харкаш
Часть речи
Еçхĕл
 
Фонетика
6 букв
 
Твердое слово
 
Язык
По-чувашски
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org