Поиск: у

Словарь чувашского языка

(у), трут. См. ву, ăвă. Хора-к., Покр. в. Хуна чолпа перекене упа пер. (Послов.). То же сл. в ЩС. N. Турă амăшĕ умĕнчи ылтăм хĕресе хăçан çава пырса касать, çавăн чух тин çак кин аллинчен юн тухтăр, тет те, упа çыхса лартать.

(у), о (о), он, она, оно. См. вăл, вăлă, ôлă, о, ву, ул. † Çӳллен путек тăват у (=тăвать, вăл). Янтик. † Кĕпер пенчи сăрлă юпа ут кăкарни пирĕн у (вăл); сăмавар хурса сахăр катни шур явлăкли пирĕн у (вăл). IЬ. Çерем уçрăм, çарăк акрăм, у та пулин тунката.

(у), вода (детское сл.). Ст. Чек.

(у), перед (= ум, ом). См. Матер. 222.

(у), тереть, потирать. Чист. Кăкрисене ăваççĕ (похватывают, потирают). Паас. У, ăв (ы̆в), размельчать (табак). Юрк. Унă тапак, тертый табак.

(протяжное у), восклицание. Шурăм-пуç, № 4. У! манăн нумай пурăнмалла-ха. А. Прок. У! у! упа сикки сикер-и?

(долгое у; произносится с назализацией), подраж. жужжанию слепня. Б. Олг. Поан («оа» произн. как франц. oi в noir): у! тесе çӳрет, тет; ста ут топас-ши-и? тесе çӳрет, тет.

(протяжное у), п. вытью.

Русско-чувашский словарь

предлог с род. п.
1. (син. возле, около) патĕнче, çывăхĕнче; хĕрринче; дом стоит у речки пӳрт çырма хĕрринче ларать
2. патĕнче; жить у родственников хурăнташсем патĕнче пӳрăн
3. -ран (-рен), -тан (-тен); учиться у мастера ăстаран вĕрен
4. -ăн (-ĕн); у меня много работы манăн ĕç нумай

Русско-чувашский словарь (1972)

пред. с род. п. 1. патĕнче; он живёт у брата вăл пиччĕш патĕнче пурăнать; 2. -ăн, -ен; у осла длинные уши ашакăн хăлхи вăрăм; у меня болит голова манăн пуç ыратать; 3. -ра, -рев -та, -те; моя книга у товарища ман кĕнеке юлташра; 4. -ран, -рен, -тан, -тен, топор я взял у кузнеца пурта эпĕ тимĕрçĕрен илтĕм.

Русско-чувашский словарь (1971)

межд. 1. (для выражения укоризны, угрозы, негодования) ых, ух; у, проказник! ых, путсĕр!; 2. (для выражения испуга, страха) ой, ух; у, как страшно! ой, питĕ хăрушă!

предлог с род. п. 1. (около, возле) патĕнче, кутĕнче; у двери алăк патĕнче; мыть руки у крана алла кран кутĕнче çу; 2. (при ком-л., вместе) пĕрле, ⸗та [⸗те], ⸗ра [⸗ре]; я живу у брата эпĕ пичче патĕнче пурăнатăп; моя книга у соседа манăн кĕнеке кӳршĕре; 3. (при указании на источник получения, приобретения чего-л.) ⸗тан [⸗тен], ⸗ран [⸗рен]; спросить у товарища юлташран ыйт; 4. (при обозначении принадлежности) ⸗ăн [⸗ĕн]; ножка у стула пуканăн ури; не удел см. дело.

⸗ приставка, глаголсем çумне хушăнсан, çакна пĕлтерет: 1) ăçталла куçнине, уăрăлса кайнине: улететь вĕçсе кай; утечь юхса кай; 2) уйăрса илнине, пĕчĕклетнине: ушить пĕрсе çĕле; 3) ĕç анлăшне, сарлакăшне: устлать сарса тух; 4) ĕç пахалăхĕ улшăннине, вăйланнине: укрепить çирĕплет, тĕреклет.

См. также:

тяха тяхах Тяхун тяхха « у » у-у уç уçă уçă вырт уçă камăллă