Поиск: ер

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

1.
связываться разг.
спутываться с кем-чем-л. прост.
кампа ерсе кайнă эсĕ? — с кем ты связался?
Ăсла ерсен, ăслă пулатăн, ухмаха ерсен, ухмах пулатăн. — посл. Свяжешься с умным — умным будешь, свяжешься с дураком — дураком будешь. (соотв. С кем поведешься, от того и наберешься).
2.
приставать, примыкать, присоединяться к кому-чему-л.
следовать за кем-чем-л.
вăл пирĕн çумма ерчĕ — он примкнул к нам
3.
принимать участие в чем-л.
приобщаться к чему-л.
ĕçе ер — приобщаться к работе
4.
приставать, прилипать
пушмака пылчăк ернĕ — к ботинкам пристала грязь
Армана кайсан, çăнăх ермесĕр пулмасть. — посл. Идя на мельница, не получится не испачкаться в муке.
5.
приставать, прилипать прост. (о болезни)
ăна грипп ернĕ — он заразился гриппом, он подхватил грипп
6.
вступать в интимную связь
ерсе пурăн — сожительствовать
7.
пристраститься к чему-л., увлечься чем-л.
ĕçке ернĕ çын — спившийся человек, алкоголик

ерекен чирсем — инфекционные болезни
çука ер — обеднеть, обнищать
юра ер — обеднеть, обнищать
ухмаха ер — сойти с ума

Словарь чувашского языка

скалить (зубы). См. йĕр. СПВВ. Х. Ерет — шăлне йĕрет, ерет. || Яргуньк. Тотине ерсе çӳрет. Говорят о ротозее (карма-çăвар).
(р), послать, вливать. См. яр. Пшкрт. Тада jӓрӓчэ̆ соры̆к пусма кардаjа. Еще посылают его в хлев колоть овцу.
(р), увязаться, привязаться, присоединяться; сопровождать; принимать участие. Якейк. † Сарă вăрăм варли пур, сар ачасам ереç поль. Есть у меня красивая, статная подруга, но, должно быть, привяжутся к ней красивые парни. Сёт-к. † Хор лотра варлия хора ача ерчĕ поль, атьăр киле ачасам. N. Кам ăслăлăхлă, çавна ер (присоединись). Требн. Вăл хăйĕн урапи çинче ларса Исаиа пророк кĕнекине вуласа пынă. Святой сывлăш Филиппа каланă: çак урапа çумне пырса ер, тенĕ. Н. Сунар. Кашкăр, хавасланса, йытăпа пĕрле ерсе карĕ, тет, йытă патне. НАК. Пирĕн аттесем те вăл йĕркене ерсех каймаççĕ. И наши родители не очень-то принимают участие в этом обряде. Чăв. ист. 10. Çав авалхи юмах пире чăвашсенĕн тĕп-аслашшĕсем çĕр ĕçне мĕншĕн ерсе кайнине пит лайăх кăтартса парать. Беседа. Вăл вара çав çĕрте пурăнакан пĕр çын патне пырса ернĕ; вăл çын ăна сысна кĕтме янă. || Вступить в предосудительную связь. Чăв. й. пур. 29. Унтан вара вăл шăллĕне те авлантарнă, ăна авлантарсан, ун арăмне ернĕ. Ала 11°. Вăл татах тапăннă, тет, анчах ерейман ăна вăл (id efficere non potuit, ut cum femina coiret). ЙОН. Çакă ялта хĕр нумай, качччă ермен хĕр çук. Сир. 81. Хĕр чухне вĕсемшĕн пăсăласран, ашшĕ килĕнчех йывăрланасран хуйхă; мăшăрлансассăн, урăх çынна ересрен, упăшка пур çинче ача-пăчасăр пуласран хуйхă. || Приставать (о болезни). О сохр. здор. Вăл чир тумтирсем, пĕренесем çине те ерсе юлать. Эта болезнь заражает и одежду и стены. Сред. Юм. Кĕçĕ ернĕ. Пристала чесотка. || Увлечься (чем). Истор. церк. Ĕçке-çике ан ерĕр, эрех хыçсăн ан кайăр. Беседа. Çапла хăтлана-хăтлана, пĕтĕмпех ĕçке ерет. IЬ. Ĕçме ернĕ çын. Спившийся человек. Беседы на м. г. Ĕçке ернĕ çын. Требн. 50,28. Ĕçке ерсе пурăнмастăн-и? || N. Эп юхха ертĕм. Обеднел. || Прилипать (напр. о паутине). К.-Кушки. Эрешмен карти ура çумне ерет (осенью).
(р), распустить. Яргуньк. Мĕн пĕсехĕне ерсе çӳрен? Что ты ходишь с расстегнутым воротом?
(р), седло. Сред. Юм.
(эр) неупотреб. слово (ар.), отсюда ерлен.

Этимологический словарь чувашского языка (1964)

«приставать», «следовать за кем-л.»; «связываться», «спутываться»; др. тюрк., чаг. ӓгӓр, кирг. ээр, ээрчип ал, казах., к. калп. ер, ног. иер, туркм. эйэр, башк. эйәр, тат. ияр «пристать», «привязаться», «следовать за кем-л». Производные: еркĕн «любовник», «любовница»; понуд. ерт, кирг. ээрчит, казах., к. калп. ерш «вести за собой»; «руководить». А. А. Юлдашев склонен производить от иe «хозяин» (?).

Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ

çыпăç. Вăл чир (вĕлле хурчĕн чирĕ. – Э.Ф.) ерет (çыпçать) хуртран, карасран, тумтиртен те, савăтран та, темрен те [Сергеев 1907:28].

См. также:

епсĕрт ептеш Епхим Епхин « ер » ерç ерçӳ ерçӳллĕ ерçӳсĕр ерĕç

ер
Часть речи
Еçхĕл
 
Фонетика
2 букв
 
Мягкое слово
 
Язык
По-чувашски
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org