1.
противоположный, противный, другой
противо-
против, напротив, вопреки
хирĕç енĕ — противная сторона
çиле хирĕç ут — шагать против ветра
мана хирĕç лар — сядь напротив меня
Çиле хирĕç суракан хăй çинех сурать. — посл. Кто плюет против ветра, тот плюет на себя.
2.
встречный
навстречу
хирĕç килекен — встречный (человек)
хирĕç план — встречный план
хирĕç пул —встретиться
хирĕç пыр — 1) идти навстречу 2) перен. прекословить, идти против, наперекор
3.
накануне
под
вырсарникуна хирĕç — накануне воскресенья (в субботу)
каçа хирĕç — под вечер
уява хирĕç — под праздник, в канун праздника
4.
упрямый, строптивый
хирĕç кăмăл — упрямый нрав
хирĕç çын — упрямец, строптивец
5.
в сравнении с, по сравнению с
ăна хирĕç эсĕ ниме те тăмастăн — по сравнению с ним ты ничего не стоишь
◊
хирĕç хурăнташ — близкий родственник, кровная родня
II. глаг.
1.
ругаться, бранитьспротивиться, сопротивляться
возражать, прекословить
вăл хирĕçме юратать — он любит возражать
хирĕçсе тăр — противиться, артачиться
2.
скандалить, вздорить
ссориться, жить в ссбре
тек ан хирĕçĕр! — не ссорьтесь больше
3.
расстраиваться, портиться (о желудке)
ачан вар-хаырăмĕ хирĕçнĕ — у ребенка расстроился желудок
хирĕçсе кай — 1) рассориться, разрушаться 2) расстроиться (о желудке)
4.
капризничать
ача темĕн хирĕçет — ребенок что-то капризничает
См. также:
хир шăшийĕ хир-ăсанĕ хир-ойăх хирăçле « хирĕç » хирĕç вăрăнни хирĕç вырни хирĕç кала хирĕç пул хирĕç пыр