Поиск: пăх - Чувашско-русский словарь (1982)

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

I.

1.
кал
испражнения
(человека)
помет (животного)
навоз
лаша пăхĕ — конский навоз
2.
шлак
пăхăр пăхĕ — шлак от медной руды
тимĕр пăхĕ — шлак от железной руды
кивĕ пăхăрăн пăхĕ çук, пирĕн тăвансен ӳпки сук
фольк. у старой меди нет шлака, у наших родных нет на нас обиды

хăлха пăхĕ — сера в ушах
II.

1.
смотреть, глядеть
ăшшăн пăх — приветливо смотреть на кого-л.
тинкерсе пăх — пристально смотреть
пăхса çаврăн — осмотреться
пăхмасăр кала — рассказать, прочитать наизусть
куçа чарса пăх — вытаращить глаза, смотреть большими глазами
ĕне пăхма аван — корова с виду хорошая
Хирелле кайнă чух ялалла пăхать, яла кĕнĕ чух хирелле пăхать. (Кутамкка). — загадка Идет в поле — смотрит на деревню, идет в деревню — смотрит в поле. (Котомка).
2.
взглянуть, бросить взгляд
питрен пăх — взглянуть в лицо
3.
смотреть, выходить, быть обращенным куда-л.
пирĕн пӳрт вăрманалла пăхать — наш дом обращен к лесу
чӳречесем сада пăхаççĕ — окна выходят в сад
4.
светить, смотреть (о солнце)
выглядывать
паян хĕвел çуллахи пек пăхать — сегодня солнце светит, как летом
Пăхман хĕвеле ирĕксĕр пăхтараймăн. — посл. Не заставишь солнце светить, когда оно за тучами.
5.
осматривать, производить, делать осмотр
тухтăр чирлисене пăхать — доктор осматривает больных
пăхса ил — 1) взглянуть, бросить взгляд 2) осмотрев, взять, купить что-л.
6.
высматривать, присматриваться, присматривать кого-что-л. (себе)
хĕр пăх — высматривать, выбирать невесту
пăхса кур — присмотреть, выбрать
эпĕ хама валли пальто пăхса хутăм — я присмотрел себе пальто
7.
рассматривать, разбирать
суд ĕçе пăхма пуçларĕ — суд приступил к рассмотрению дела
пăхса тух —
1) просмотреть (напр. статью)
2) рассмотреть, разобрать что-л.
ӳпкев пăхса тух — рассмотреть жалобу
8.
относиться к кому-чему-л.
смотреть, иметь свою точку зрения
урăхла пăх — смотреть другими глазами
эсĕ ку сĕнӳ çине мĕнле пăхатăн? — как ты смотришь на это предложение?
9.
смотреть, ходить, ухаживать за кем-л.,
заботиться о ком-л.
ача пăх — смотреть за ребенком, нянчить ребенка
хурт пăх — ухаживать за пчелами
чирлисене пăх — ходить за больными
выльăх пăхакан — скотник, скотница
чăх пăхакан — птичница
хурт пăхакан — пчеловод
пăхса ӳстер — выращивать, воспитывать
Ута пăхакан çуран çӳремен, ватта пăхакан выçă çӳремен. — посл. Ухаживающий за лошадью не ходит пешком, ухаживающий за стариком не бывает голодным.
10.
смотреть, следить, наблюдать
кĕтӳ пăх — пасти стадо
пăхса тăр — 1) стоять и смотреть, наблюдать 2) присматривать (постоянно)
машинăсене куллен пăхса тăмалла — за машинами требуется повседневный уход
11.
угощать
потчевать
разг.
вăл хăнасене лайăх пăхса ячĕ — он хорошо угостил гостей
12.
обращать внимание, принимать во внимание
считаться
с кем-чем-л.
вăл амăшĕ каланине пăхмарĕ — он не посчитался с тем, что сказала мать
çаврăнса пăх — 1) оглянуться, бросить взгляд назад 2) перен. обратить внимание
вăл аслисем калани çине çаврăнса та пăхмасть — он и внимания не обращает на советы старших
13. в сочет. с инфинитивом на -ма (-ме)
иметь склонность
к чему-л.
пытаться, пробовать
тарма пăх — пытаться убежать
вăл мухтанма пăхать — он имеет привычку хвастаться
ĕне сĕкме пăхать — корова норовит боднуть
14.  
с деепр. др. глагола  выступает в роли вспом. глагола
с общим значением кратковременности или пробного характера действия:

калаçса пăх — поговорить
пурăнса пăх — пожить
туса пăх — попробовать сделать
тытса пăх — подержать
шухăшласа пăх — подумать

алла пăх — привыкать, приручаться (о животных)
ăçта пăхнă унта — куда ни посмотри, везде
пăхса та курăнмасть-ха — видом не видать; еще долго ждать
пĕр енчен пăхсан — с одной стороны (о точке зрения)
пĕрре пăхсах — с первого взгляда
пăхсах паллă — сразу видно
карт пăх — гадать на картах
юмăç пăх — ворожить
çын куçĕнчен пăх — быть зависимым от кого-л.
вăл ашшĕне пăхнă — он весь в отца, он вылитый отец
пăх та кур! — вот тебе раз!, вот это да!
III.
подражание несильной вспышке, напр. небольшого количества пороха

См. также:

пăтьăрка пăтьăрка корăк пăтьăрт Пăтя « пăх » пăх-ăш-чикĕ пăх-пĕрĕх пăх-шăк пăхăн пăхăнманлăх

пăх
Свойства слова не указаны
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org