I.
пух, пыль (образующиеся при чесании кудели)
II. глаг.
1.
бросать, кидать
сбрасывать, скидывать, сваливать
кăмакана вутă пăрах — подбросить дров в печь
çурт тăрринчен юр пăрах — сбрасывать снег с крыши
çĕтĕке урайне пăрах — бросить тряпку на пол
чĕлăм тĕпне пăрах — швырнуть окурок
пăрахса яр — небрежно бросить, закинуть куда-л.
2.
бросать, оставлять, покидать
ăна арăмĕ пăрахнă — его бросила жена
вал ку шухăша пăрахмарĕ — он не оставил эту мысль
пăрахса тар — убежать, оставив что-л.
ку кĕнекене кам пăрахса хăварнă? —кто забыл эту книгу?
3.
прекращать, переставать
отказываться от чего-л., бросать, оставлять что-л.
чĕлĕм туртма пăрах — бросить курить
вăл ĕçе пăрахман — он не оставил работу
4.
класть, стлать
сажать
пире шуратма пăрах — постлать холст для беления
çĕрулми пăрахса пыр — бросать в борозду картофель (при посадке)
5.
линять, сбрасывать покров
чăхсем тĕк пăрахаççĕ — куры линяют
рак хуппине пăрахнă — рак сбросил панцирь
6.
преждевременно разрешаться от бремени
выкидывать прост.
ача пăрах — о женщине
хырăм пăрах — о женщине
пăру пăрах — о корове
пăрам пăрах — о корове
пăран пăрах — об овцах и козах
çăвăр пăрах — о свинье
хăм пăрах — о кобыле
7.
сбавлять, снижать (цену)
8.
в сочет. с предшествующим глаголом, стоящим в той же форме,
что и пăрах, означает неожиданность и быстроту действия:
вырнă пăрахнă — взяли да сжали
кĕпене çурчĕ пăрахрĕ — он взял да изорвал рубаху
9.
с деепр. др. глагола выступает в роли вспом. глагола
с общим значением быстроты и завершенности действия:
вĕлерсе пăрах — убить, прикончить
кăларса пăрах — выбросить
кăшкăрса пăрах — гаркнуть, накричать на кого-л.
пăвса пăрах — задушить
персе пăрах — застрелить
çăвара карса пăрах — разинуть рот
çурса пăрах — разорвать, порвать
тĕлĕнтерсе пăрах — сильно удивить
туса пăрах — сделать быстро
вăл ку ĕçе пĕр сехетрех туса пăрахрĕ — он разделался с этим за час
уçса пăрах — раскрыть, распахнуть
хăратса пăрах — напугать
юратса пăрах — полюбить, влюбиться
çанталăк сивĕтсе пăрахрĕ — вдруг резко похолодало
См. также:
пăрасни кон пăрат пăрат-кин пăрати « пăрах » пăрах-сăрах пăрахăç пăрахăçлăх пăрахăçла пăрахăçлан