Поиск: кĕрт - Чувашско-русский словарь (1982)

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

I. сущ.

сугроб
нанос

хăйăр кĕрчĕ — песчаный нанос
юр кĕрчĕсем — снежные сугробы
кĕрт хывса тултарнă — нанесло много сугробов
Сатан витĕр кĕрт хывать. (Çăнăх аллани). — загадка Сквозь плетень снег метет. (Просеивание муки).
II. сущ.

свора, стая
йытă кĕрчĕ — свора собак
кашкăр кĕрчĕ — стая волков
 
кĕрт хăваласа çӳре — бездельничать (букв. гонять свору собак)
III.

течка (у собак)
кĕрт йытти — 1) сука 2) бран. сука, кобель;  распутник, распутница
кĕрте чуп — распутничать
IV. глаг.

1.
впускать
вводить, заводить

машинăна гаража кĕрт — завести машину в гараж
ачасене каçхи сеанс çине кĕртмеççĕ — дети на вечерние сеансы не допускаются
халăх кĕртсе тултар — впустить много народу
2.
вносить, заносить
шкапа пӳрте кĕрт — внести шкаф в дом
3.
закладывать, засыпать
сакайне çĕрулми кĕрт — заложить картофель в подпол
4.
вбивать, забивать, всовывать, вкладывать во что-л.
хӳмене пăта кĕрт — забить гвоздь в стену
йĕп çăртине çип кĕрт — вдеть нитку в иголку
лусăна шар кĕрт — загнать шар в лузу

кĕртсе ларт
1) внести (напр.мебель)
2) вставить, вделать (напр. портрет в раму)
3) ввернуть (напр. лампочку)
4) вставить (напр. деталь механизма)

кĕртсе яр
1) впустить, пропустить кого-л. куда-либо
2) всунуть, всадить (напр. нож)
3) продеть (напр. шнурок)
5.
пригонять, загонять
выльăхсене кĕрт — загнать скот (во двор)
кĕтӳ кĕртнĕ — стадо пригнали
6.
вмещать
автобус кун чухле çын кĕртеймест — автобус не вместит столько людей
7.
проводить
радио кĕрт — провести радио, радиофицировать
электричество кĕрт — провести электричество, электрифицировать
8.
зачислять, вписывать, вносить, включать
комисси составине кĕрт — ввести в состав комиссии
кун йĕркине кĕрт — включить в повестку дня
плана кĕрт — включить в план
9.
устраивать, определять
вырăна кĕрт — устроить на работу
10. в сочет. с некоторыми сущ.
означает
осуществление определенного действия:
ĕçе кĕрт — ввести в строй (напр. предприятие)
йăлана кĕрт — внедрить в быт
пурнăçа кĕрт — осуществить, воплотить в жизнь
тирпей-илем кĕрт — благоустраивать
тирпей-илем кĕртнĕ район — благоустроенный район
11.
с деепр. др. глагола выступает в роли вспом. глагола
с общим значением законченности действия:  

вĕрсе кĕрт — вдуть
йăтса кĕрт — внести
касса кĕртсе ларт — врезать, врубить (напр. замок)
парса кĕрт — ввернуть (напр. лампочку), навернуть (напр. гайку)
пухса кĕрт — убирать (напр. урожай)
мамăк пухса кĕртекен комбайн — хлопкоуборочный комбайн
сĕтĕрсе кĕрт — втащить
çапса кĕрт — 1) вколотить, вогнать (напр. гвоздь) 2) спорт. забить (напр. шайбу)
таптаса кĕрт — втоптать (напр. в грязь)
туртса кĕрт — втянуть, втащить
чĕнсе кĕрт — зазвать (напр. в гости)

айăпа кĕрт — обвинить, возвести обвинение
алла шăрпăк кĕрт — занозить руку
вĕреме кĕрт — довести до кипения, вскипятить
илем кĕрт — украсить, сделать красивым
йĕркене кĕрт — 1) водворить, навести порядок 2) образумить, призвать к порядку
киле кĕрт — принять в дом (в качестве мужа)
мунча кĕрт — задать баню
çылăха кĕрт — ввести в грех
шухăш кĕрт — навести на мысль
шыва кĕртцерк. крестить
шыва кĕртнĕ çын — крещеный человек
чун кĕрт — 1) вдохнуть жизнь во что-л. 2) приободрить, успокоить
кĕртсе ӳкер — ввергнуть (напр. в беду)

См. также:

кĕрст кĕрст-мерст кĕрстĕн-кĕретĕн кĕрстин « кĕрт » кĕрт йытти кĕртĕш кĕртен кĕре Кĕртиш кĕртле

кĕрт
Свойства слова не указаны
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org