Поиск: ирт - Чувашско-русский словарь (1982)

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

I.

1.
проследовать (мимо)
— перевод зависит от средства передвижения:
проходить, проезжать, проплывать, пролетать и т. д.
строй умĕн ирт — пройти перед строем
вĕçсе ирт — пролететь
чупса ирт — пробежать мимо
урампа демонстрантсен колоннисем иртеççĕ — по улице проходят колонны демонстрантов
2.
проходить, миновать
вăхăт иртет — время проходит
иртнĕ вăхăт — 1) пройденный период 2) грам. прошедшее время
пĕр çул иртрĕ — минул год
иртнĕ каç — 1) прошлая ночь 2) минувшей ночью, в прошлую ночь
иртнĕ çулхи — прошлогодний
иртнĕ тапхăр — пройденный этап
çул хыççăн çул иртет — проходит год за годом
пуç ыратни иртрĕ — головная боль прошла
Иртнĕ çумăра юпах тихапа та ан хăвала. — посл. За прошедшим дождем не угонишься и на резвом жеребенке (букв. на стригунке).
3.
проходить, перемещаться
килех, тĕпеле ирт! — заходи, проходи вперед! (обращение к пришедшему)
4.
обгонять, опережать
хуса ирт — догнать и перегнать
вăл пирĕнтен кĕç-вĕç иртет — он вот-вот опередит нас
5.
переходить (какой-л. рубеж)
превосходить
укçа çĕр тенкĕрен иртрĕ — сумма перевалила за сто рублей
вăл çирĕмрен иртнĕ ĕнтĕ — ему уже за двадцать (лет)
6.
ослушиваться, не слушаться
выходить из повиновения, из рамок

вăл ашшĕ-амăшĕ сăмахĕнчен иртмест — он слушается отца и мать
иртсе кай —
1) проходить, проезжать (мимо кого-чего-л.)
юлан утпа иртсе кай — проехать верхом
2) проходить (о времени)
унтанпа икĕ çул иртсе кайрĕ — с тех пор прошло два года
3) обгонять, опережать
вĕсенче иртсе кайрăмăр — мы обогнали их
4) про ходить, обходиться, улаживаться
пурте чиперех иртсе кайрĕ — все обо шлось благополучно
5) перестать подчиняться; выйти из повиновения, из рамок
вăл ытлашши иртсе кайнă — он просто распоясался
виçерен ирт — переступать дозволенное, выходить за рамки чего-л.
пулса ирт — происходить
тĕлĕнмелле ĕç пулса иртрĕ — произошло удивительное событие
II.

1.
перебирать
отбирать

пăрçа ирт — перебирать горох
иртнĕ вăрлăх — отборные семена
2.
очищать, счищать
турат ирт — очищать от ветвей (дерево)
ытлашши хунавсене иртсе тух — вырубить лишние побеги

См. также:

ирсĕрле ирсĕрлен ирсĕрлентер ирсĕрлет « ирт » иртĕн иртĕнтер иртĕнчĕк иртĕх иртĕхтер

ирт
Часть речи
Еçхĕл
 
Фонетика
3 букв
 
Мягкое слово
 
Язык
По-чувашски
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org