1. общее обозначение
действия, связанного с соединением каких-л. предметов или их частей
— перевод зависит от способа соединения
приклеиваться, прилипать, приставать, прикрепляться и т. д.
тум-тир çумне куршанак çыпăçнă — репей пристал к одожде
урана пылчăк çыпăçать — грязь пристает к ногам
çыпăçса лар — приклеиться, пристать
çыпăçакан хут — липкая бумага
ку сăрă лайăх çыпăçать — эта краска хорошо садится
çӳç çамка çумне çыпăçнă — волосы прилипли ко лбу
Ĕç алла çыпăçмасть — посл. Работа рук не испачкает.
2.
прилегать, плотно подходить к чему-л.
урай хăмисем тачă çыпăçса тăраççĕ — доски пола плотно прилегают друг к другу
3.
приставать, лезть, надоедать, быть назойливым
иртен çынна йытăсем çыпăçрĕç — к прохожему пристали собаки
сухăр пек çыпăç — пристать как смола
ан çыпăç ман çума! — не лезь ко мне!
4.
приставать, присоединяться, примыкать к кому чему-л.
увязаться за кем-л.
çыпăçса пыр — увязаться
кĕтĕве ют ĕне çыпăçнă — к стаду пристала чужая корова
5.
приставать прост. (о болезни)
мана ӳслĕк çыпăçрĕ — ко мне пристал кашель
6.
приключаться, случаться (о беде)
ăна инкек килсе çыпăçрĕ — с ним случилась беда
7.
приобщаться к чему-л.
приниматься за что-л.
ĕçе çыпăç — приобщаться к труду
ача спорта çыпăçрĕ — мальчик увлекся спортом
8.
получаться
клеиться, ладиться разг.
ĕç çыпăçсах каймасть — дело не ладится
сăмах-юмах çыпăçмасть — разговор не клеится
Алă-ура çыпăçсан, çын выçă аптрамасть. — посл. Коли есть в руках сноровка, голодать не придется.
9.
тянуться, стремиться к кому-чему-л.
Арçын ача ашшĕ çумне çыпăçать, хĕрача амăшĕ çумне çыпăçать. — посл. Мальчик тянется за отцом, а девочка — за матерью.
◊
сăмах вырăна çыпăçрĕ — слово пришлось к месту
См. также:
çынни-çыннипе çынсăр çынсăрлăх çынсăрлан « çыпăç » çыпăçăн çыпăçкала çыпăçтар çыпăçу çыпăçулăх