Поиск: çук - Чувашско-русский словарь (1982)

Чувашско-русский словарь (1982)

I.

1.
пустяк
ерунда разг.

пустяковый, пустой
ерундовый прост.
незначительный
ним çукшăн чăркăш — ссориться из-за пустяков
çук хакпа сут — продать за бесценок
çук япала — пустяковая вещь

2.
бедность, нужда

бедный, неимущий
çук çын — бедняк
çук çул — голодный год
çукпа — по бедности
çук пирки — по бедности
çукпа аптра — маяться в нужде
çука кăлар — разорить
çука хăвар — разорить
çука юл — обнищать, разориться
Çук çыннăн çĕрĕ хытă. — посл. У бедняка и земля жесткая.
Çичĕ кин кĕртекен пуйса кайнă, çичĕ хĕр паракан çука юлнă. — посл. Семь невесток принять — разбогатеть, семь дочерей выдать — обнищать.

II.

1.
нет, не имеется
вĕсем килте çук — их нет дома
манăн ерçӳ çук — у меня нет свободного времени, мне недосуг
нимĕн те çук — ничего нет
укçа çук — нет денег
ырри çук — нет ничего хорошего
çукпа пĕрех — почти нет
мĕн кăна çук-ши унта! — чего там только лет!
çук кĕнекесем — отсутствующие книги
çук сăмах — небылица
Шаннă йăвара кайăк çук, теççĕ. — посл. В поверенном гнезде птицы нет.

2. частица отриц.
не
эсĕ ăна çĕклеес çук — ты это не сможешь поднять
вăл килес çук — он не придет

3.
нельзя, невозможно
калама çук — невозможно выразить словами
калама çук вăйлă — 1) очень сильный 2) чрезвычайно сильно
пĕлме çук — нельзя знать, как знать
пĕлме çук, тен, вăл ыран та килмĕ — как знать, может быть, он и завтра не приедет
тӳсме çук — нестерпимо, невыносимо
чăтма çук — нестерпимо, невыносимо
ытарма çук илемлĕ — неотразимо красивый
шанма çук — нельзя надеяться

4.
нечего, незачем
не стоит
ун çинчен калаçмалли те çук — об этом нечего и говорить

См. также:

çуйхаш çуйхаштар çуйхашу çуйхашуллă « çук » çук çинчен çук çул çук çын çук йенне çук пул