I.
хомяк
хомячий
арлан йăви — норка хомяка
арлан тăпри —1) земля, выброшенная хомяком из норы 2) перен. подпочвенный слой, подпочва
II. глаг.
прясться, выпрядаться
шултра çăм лайăх арланмасть — грубая шерсть плохо прядется
(арлан), cricetus fr., хомяк. Череп. Арлан. Хирте пăрçа ани çинче пурăнат, шăтăкне кукăр-макăр тăват. Хура арлан пулат, хĕрлĕ арлан пулат. Хура арлан хаяртарах (злее). Вĕсем иккĕш те йĕке-хӳре пысакăш. Вĕсем хытах xупаççĕ. Турх. Арлан. Сăрă, каçанĕ тăрăх (вдоль спины) хура йĕр анат. Аяккисем хĕрлĕ, хырăм-айĕ шурă, карланки айĕ хура. Вăрçтарсан, пит хаярланат, вăрçат: ăррр! тет. Çăварĕ пысăк карăлат, сарлака. Тырра çăварне тултарса илсе каят. Хӳри сурăхăнни пек, ури лапки шурă Н. Карм. Арлан, хире акнă тырра çиет. Хомяк ест посеянный в поле хлеб. Питушк. Арлан — кушак пак, пысăкки йытта та парăнмасть. Хомяк бывает величиною с кошку. Большой не поддается и собаке (ошибка?). В. Олк Арлан тăпра-шне алтса кĕрет, кошакран [нумай] пĕтĕкрех (кĕрентерех). Хомяк — животное поменьше кошки, живущее в земле. Тюрл. Арлан пăрçана çĕклет, кăкăрĕ шорă. Хомяк таскает горох. На груди белое пятно. Чушеево. Арлан — хомяк; рыжий; под брюхом черное; е крысу; хвост короткий; сердитый. Н. Седяк. Арлан. Хирĕçекен, çапăçакан кайăк; кутăн, кляузный çынна та арлан теççĕ. Хомяк — драчливое животное; также называюг и кляузного человека. СТИК. Арлан пек харкашат. Злится как хомяк. Так говорят о маленьких детях, ругающихся со взрослыми. Сред. Юм. Арлан пик. Пĕтик çын пит вăйла, õсал пõлсан, çапла калаççĕ (вариант: пĕчик çын вайла, õсал пõлсан, çапла калаççĕ). Точно хомяк. Так говорят о маленьких и при том сильных и злых людях. Тюрл. Арлан пек вăрçать. Злой, как хомяк. Зап. ВНО. Арлан пек хăрăлтатса тăратăн! теççĕ. Говорят: «Ты хрипишь как хомяк!» || Некоторые называют этим им. крота, но это, повидимому, ошибка.
әрлән
«хомяк»; алт. эрлен «хомяк» и «крыса»; тат. әрлән, башк. ирлән «хомяк»; тоб. ирлән «крот» (Радлов), ойр. эрлен «крыса». Этимология неясная; может быть, от ер «земля» и лан «животное»; следов., эрлен хомяк — cricetus [шăши йышши кăшлакан чĕрчун]; Даур арланĕ даурский хомячок — cricetulus barabensis; Европа арланĕ европейский (обыкновенный) хомяк — cricetus cricetus; сăрă арлан серый хомячок — cricetulus migratorius; Эверсманн арланĕ хомяк Эверсманна — allocricetulus eyersmanni.
См. также:
арла арлаççи Арлавски арламалли урапа « арлан » Арлан варĕ арлан тăпри Арланкасси арлаттар арлаш