Поиск: чалăш-тĕлĕшлен
Чувашско-русский словарь (1982)
2. текст.
диагональ (чалăш йĕрлĕ пусма)
тех.
кронштейн (чалăш тĕрек)
балкун кронштейнĕ — кронштейн балкона
глазной
илемлĕ куç — красивые глаза
çутă чакăр куç — светлые глаза
тĕссĕр куç — бесцветные глаза
чалăш куç — 1) раскосые глаза 2) косоглазый
чармак куç — 1) вытаращенные глаза 2) лупоглазый
куç лупашки — глазная впадина
куç тухтăрĕ — окулист, доктор-глазник
куç харши — бровь и брови
куç хăрпăкĕсем — ресницы
куç хупанки — веко и веки
куç чирĕсем — глазные болезни
куç шăрçи — зрачок
куç шурри — белок и белки глаз
куç эмелĕ — глазные капли
куç путса кĕнĕ — глаза запали
куç тăртанса кайнă — глаза заплыли
куç айĕ кăн-кăвак — под глазами синяки
куç типичней макăр — проплакать все глаза
куç харшине хурат — подводить брови
куç хĕс — подмигивать
куç шуррипе пăхса ил — сверкнуть глазами
куçа мăчлаттар — хлопать глазами, моргать
куçа тарт — отводить, прятать глаза
куçа чарса пăрах — вытаращить глаза
куçран тӳррĕн пăх — смотреть прямо в глаза
куç шăрçине сыхланă пек сыхла — беречь как зеницу ока
тĕтĕм куçа çиет — дым ест глаза
куçа куççуль хупларĕ — слезы застлали глаза
куçа çӳпĕ кĕчĕ — в глаз попала соринка
куçа шур илнĕ — глаз закрыт бельмом
хам куçпа хам куртăм — своими глазами видел
куçăм ан куртăрччĕ — глаза бы мой не видели, не глядели
куçа мăч хупса та курман — и глаз не сомкнул
йĕп чиксен те куç курмасть — хоть глаз выколи, ничего не видно
Куçа хирĕç куç, чĕлхене хирĕç чĕлхе. — погов. Око за око, зуб за зуб.
Çăхан куçне çăхан сăхмасть. — посл. Ворон ворону глаз не выклюет.
Хăравçăн хăрах куçĕ те çиччĕ курать. — посл. У труса один глаз всемеро больше видит. (соотв. У страха глаза велики).
20.
надевать, натягивать (головной убор)
çĕлĕке чалăш ларт — надеть шапку набекрень
стапель и стапеля (карап туса шыва антармалли чалăш кĕпер)
карапа стапельтен антар спустить — корабль со стапелей
1.
один (из какой-л. пары)
хăрах алă — одна рука
хăрах алăллă — однорукий
хăрах ен — одна из сторон
хăрах енлĕ урам — улица-односторонка
хăрах еннелле чалăш — косой, покосившийся на одну сторону
хăрах куçлă — косой, кривой, одноглазый
хăрах турталлă урапа — фургон с дышлом (букв. с одной оглоблей)
хăрах ураллă — одноногий, хромой
йĕкĕреш хăраххи — один из близнецов
хăрах уран сик — прыгать, скакать на одной ножке
саженный, саженный
тăваткал чалăш — квадратная сажень
чалăш çӳллĕш çын — человек саженного роста
кӳлĕ тарăнăшĕ вуникĕ чалăш — глубина озера двенадцать саженей
криво, косо, наклонно
чалăш аяклă çын — кривобокий человек
чалăш пит — перекбшенное лицо
чалăш çыру — косой, наклбнный почерк
чалăш тута — кривой рот
чалăш ураллă упа — косолапый медведь
чалăш хапха — кривые, покосившиеся ворота
юпа чалăш ларать — столб стоит наклонно, косо
çĕлĕке чалăш ларт — надеть шапку набекрень
косо
чалăш куç — 1) косые глаза 2) перен. косой, заяц
чалăш куçлă ача — косоглазый мальчик
чалăшрах пăх — косить глаза
3.
наискось
наискосок разг.
вĕсем пиртен кăшт чалăш пурăнаççĕ — они живут наискосок от нас
4. мат.
косой
чалăш кĕтес — косой угол
то же, что чалăш III.
1.
становиться кривым, косым, искривленным
2. перен.
становиться калекой, уродом
то же, что чалăш-тĕлĕш
то же, что чалăш-тĕлĕш
чăлăш-чалăш пӳрт — покосившийся дом
чăлăш-чалăш сĕтел — перекошенный стол
курсив (чалăш шрифт)
курсивный
курсант палли — курсивный знак
курсант шрифчĕ — курсивный шрифт
курсантпа наборла — набирать курсивом
Никольскийĕн чăвашла-вырăсла словарĕ
бревно
пĕрене тăрăхне пĕрене тăрăх та — по бревну то по бревну
тăрăшшĕ виç чалăш пĕренерен лартнă пӳрт — изба, срубленая из трехсаженных бревен
Чăваш чĕлхин ретроспективлă ăнлантару словарĕ
ана чикки; пилĕк çĕр тăваткал чалăш. Çавăнпа анасем чиккине (йăрансене) тухнă усăсăр курăксене чечеке ларичченех çăлса тăкас пулать [Каким 1911:2]; Çакăн пек суха пуçп, ырхан лашапа кунне пĕр хăрах йăрантан (пилĕк çĕр тăваткал чалăш) мала сухалас çук [Степанов 1908:7].
утмăл тăхăр чалăш çӳллĕш чул юпа. Эпир ĕлĕк-авал Египет халăхĕ, хăйсен патши Хеопс хушнă тăрăх, хĕрĕх çул хушшинче чултан утмăл тăхăр чалăш çӳллĕш юпана (пирамида) купаласа туни çинчен вуласа тĕлĕнетпĕр [Çулталăк 1914:6].
500 тăваткал чалăш. Çакăн пек суха пуçпе, ырхан лашапа кунне пĕр хăрах йăрантан (500 тăваткал чалăш) мала сухалас çук [Степанов 1908:3].
пирус. 1900 çулта вăл (Цеппелин. – Э.Ф.) калама çук пысăк дирижабль тунă, унăн тăрăшшĕ 60 чалăш, урлăшĕ 5 чалăш, хăй вăл çихар (пирус) пекскер пулнă [Çулталăк 1910:16].
Русско-чувашский словарь
прил., косо нареч.
1. (син. наклонный, кривой; ант. прямой) чалăш, чапрас; хăяккăн; зеркало повешено косо тĕкĕре чалăш çакнă; косой почерк сас паллисене чалăш çырни; косой дождь çапса çăвакан çумăр
2. (син. недоброжелательный) кăмăлсăр, сивлек; бросать косые взгляды сивлеккĕн пăха-пăха ил ♦ косые глаза хăнчăр куç; косой угол чалăш кĕтес; косая сажень в плечах сарлака хулпуççиллĕ
глаг. сов.
тайăл, чалăш, пĕкĕрĕл; столб наклонился юпа тайăлса кайнă
Русско-чувашский словарь (1972)
чалăш, чалăшшăн; вкривь и вкось кукăр-макăр, чалăш-тĕлĕш, урлă-пирлĕ, арăш-пирĕш.
чалăш, чалăшшăн; вкривь и вкось см. вкось.