Поиск: баба-яга
Чувашско-русский словарь (1982)
миф.
Вупăр — нечистый дух
◊
вупăр пуснă — кошмары замочили
вупăр карчăк — баба-яга
вупăр курăкĕ — чертополох
2. разг.
жена, баба
◊
вупăр карчăк — соотв. баба-яга
2.
статуя, памятник, изваяние
çын кĕлетки — статуя
юр кĕлетке — снежная баба
пластилинран йытă кĕлетки ту — слепить собачку из пластилина
смело, храбро, мужественно
маттур шыравçă — храбрый разведчик
маттур хĕрарăм — бой-баба
вăл тăшманпа маттур çапăçнă — он бесстрашно сражался с врагами
диал.
баба (молот для забивания свай)
свайный
бетон сăвай — бетонная свая
йывăç сăвай — деревянная свая
сăвай çап — забивать сваи
сăвай çапакан — сваебоец
сăвай тукмакки — баба (для забивания свай)
Пуртăсăр, савăлсăр, сăвайсăр кĕпер хывать. (Пăр шăнни). — загадка Без топора и клина, без свай наводится мост. (Ледостав).
3.
баба (для забивки свай)
◊
тейĕпĕр — вводн. сл. допустим, предположим
эсир ăна пĕлмен тейĕпĕр — допустим, вы этого не знали
темерĕн — недаром; на то и
çĕвĕç темерĕн — çĕлерĕ те пăрахрĕ — взял и сшил — недаром он портной
тенĕ пекех —
1) чуть ли не, почти что, едва ли не;
кашни кун тенĕ пекех — чуть ли не каждый день
тени —
1) то, что говорят, считают, думают;
распространенное мнение, предположение
вăл усал тени тĕрĕс пулмарĕ — мнение, что он злой человек, не оправдалось
2) употр. для подчеркивания значения предыдущего слова:
тир тени чăтăмлă пулмалла — коли уж это кожа, так должна быть прочной
тет — якобы, будто; говорят, что
пурăннă, тет, карчăкпа старик — фольк. жили-были, говорят, дед да баба
теççĕ —
1) якобы, будто; говорят, что
вăл килмен теççĕ-ха — 1) говорят, что он еще не приехал
2) при ссылке на пословицы и поговорки: говорят, говорится
Çăмарти чăххине вĕрентмест, теççĕ. — посл. Говорят, что яйца курицу не учат.
4. тех.
баба (для забивания свай)
снеговой, снежный
ĕмĕрхи юрсем — вечные снега
йĕпе юр — мокрый снег
кĕрпеклĕ юр — крупинчатый снег, крупа
сĕлкеш юр — шуга
тин çунă юр — свежевыпавший снег
хăрпăк юр — порбша
шăн юр — наст
юр кĕлетке — снежная баба, снеговик
юр кĕрчĕ — сугроб
юр перчи — снежинка
юр пике — снегурочка
юр сййĕ — снежный покров
юр тăвайкки — снежная горка
юр тыт — задерживать снег (на полях)
юр тытни — снегозадержание
юр хыр — сгребать снег, очищать от снега
ура айĕнче юр кăчăртатать — под ногами похрустывает снег
лапка-лапка юр çăвать — идет крупный снег
юр çуса лартрĕ — выпал снег, снег покрыл землю
юр кайса пĕтрĕ — снег полностью сошел
çуркуннепе юр йăшнă — к весне снег стал рыхлым
якобы, будто
говорят, что
пурăннă, тет, пĕр карчăкпа старик — фольк. жили-были, говорят, дед да баба
2.
замужняя женщина
баба прост.
тăлăх матка — вдова
хусах матка — незамужняя, одинокая женщина
салтак маткисем — уст. солдатки
I. спец.
баба (для забивания свай)
Русско-чувашский словарь
сущ.жен.
арăм, матка, хĕрарăм ♦ снежная баба юр кĕлетке
сущ.жен.
катен карчăк, вупăр карчăк (вырăс юмахĕсенчи сăнар)
Русско-чувашский словарь (1972)
простор. 1. хĕрарăм; 2. арăм; 3. перен. хăюсăр, çемçе характерлă арçын; баба-яга питĕ хаяр, усал карчăк, вупăр карчăкĕ; снежная баба юр кĕлетке.
Чувашско-татарский словарь (1994)
баба, бабай