Поиск: явăçтар

Введите слово для поиска

Область поиска:

Чувашско-русский словарь (1982)

явăçтар

1.
приваживать, приучать
алла явăçтар — приручить
кайăксене пахчана явăçтар — привадить птиц в сад

явăçтар

2.
приобщать, вовлекать, привлекать к участию
ĕçе явăçтар — приобщать к труду, вовлекать в работу
общество ĕçне явăçтар — привлечь к общественной работе

явăçтар

3.
вмешивать
втягивать
впутывать
разг.
эсĕ пире ку киревсĕр ĕçе ан явăçтар! — ты не впутывай нас в эту скверную историю!

явăçтар

4.
подружить, сдружить, сблизить
пĕрлехи ĕç пире явăçтарчĕ — совместная работа сдружила нас

явăçтар

5.
смешивать, перемешивать с чем-л.

явăштар

1.
то же, что явăçтар 5.
тăма лайăхрах явăштар — как следует перемешать глину

цивилизациле

цивилизовать (цивилизацие явăçтар)

Словарь чувашского языка

явăçтар

понуд. ф. от гл. явăç. М. И. Петр. «Явăçтар ― способствовать сожительству». Карсун. † Эс таста-ччĕ, тăванçăм, эп тастаччĕ) торри явăçтарчĕ пĕр çĕре. Мы были, родимый, далеко друг от друга, но судьба свела нас вместе. ЧП. Эсĕ таçта-ччĕ, тăван, эпĕ таçта-ччĕ, явăçтарчĕ турă пĕр çĕре. Юрк. † Çакă ялти çĕр-шывра явăçтарман ача юлмарĕ, кивĕçмен (sic!) сарă хĕр пĕтмерĕ. В этой доревне не осталось ни одного парня, которого я не привадила бы к себе, и без конца было девиц, ревновавших ко мне.

Русско-чувашский словарь

в

во предлог с вин. и предл. п.
1. на вопросы «куда», «во что»: -а (-е); -на (-не); -ла (-ле); войти в дом пӳрте кĕр; вовлечь в работу ĕçе явăçтар; подать заявление в институт института кĕме заявлени пар; играть в шахматы шахматла выля
2. на вопросы «где», «в чем»: -та (-те); -ра (-ре); -па (-пе); -лă (-лĕ); мы живём в деревне эпир ялта пурăнатпăр; ходить в шубе кĕрĕкпе çӳре; роман в трёх книгах виçĕ кĕнекеллĕ роман; конфеты в обёртке чĕркенĕ канфет; в пяти километрах отсюда кунтан пилĕк километрта ♦ во много раз больше нумай хут ытларах; он весь в отца вăл каснă лартнă ашшĕ; не в обиду будь сказано ан çилленсемĕр каланишĕн; это было в прошлом году ку вăл пĕлтĕр пулнă

вовлечь

глаг. сов. (син. привлечь)
явăçтар, ерт, хутшăнтар; вовлечь в работу ĕçе хутшăнтар; учащиеся вовлечены в спортивные секции вĕренекенсене спорт секцийĕсене явăçтарнă

занять

2. глаг. сов.
1. что вырнаç, шăнăç, йышăн; вещи заняли весь шкаф япаласем пĕтĕм шкапа йышăнчĕç
2. (син. расположиться) вырнаç, йышăн; занять место в вагоне вагонра вырăн йышăнса хур
3. кого (син. заинтересовать) кăсăклантар; он занят только собой вăл хăй çинчен кăна шухăшлать
4. кого ĕç хуш, ĕç пар; явăçтар, хутшăнтар; занять детей игрой ачасене вăййа явăçтар ♦ занять первое место пĕрремĕш вырăн йышăн (ăмăртура); занять город хулана ярса ил; я занят эпĕ ерçместĕп, ман вăхăт çук

мобилизовать

глаг. сов. и несов.
1. кого-что мобилизациле, мобилизаци ту; мобилизовать запасников запасри çар çыннисене мобилизациле
2. явăçтар, ĕçе яр, усă кур; мобилизовать материальные ресурсы пур пек пурлăха ĕçе яр

привлечь

глаг. сов.
явăçтар, хутшăнтар; илĕрт, илентер; привлечь к работе ĕçе хутшăнтар ♦ привлечь к ответственности явап тыттар; привлечь внимание кăсăклантар; привлечь к суду суда пар

Русско-чувашский словарь (1972)

вовлекать

кого, что во что несов., вовлечь, -ку, -чешь сов. 1. илĕртсе явăçтар; 2. хутшăнтар, явăçтарса, хутшăнтарса пыр (ӗҫе).

впутать

что сов., впутывать несов. 1. мутала, çыхлантар; 2. хутшăнтар, явăçтар.

привлекать

кого, что несов., -привлечь, -еку, -ечёшь сов. 1. ху еннелле турт, ху енне ҫавӑр, кӑмӑлне ҫавӑр; 2. хутшӑнтар, явăçтар (ĕçе); огонь привлекает к себе насекомых вут (ҫутӑ) ӳпре-шӑнана илĕртет; привлечь к ответственности ответ тыттар.

Русско-чувашский словарь (1971)

вовлечь

сов. кого во что (привлечь к участию) хутшăнтар, явăçтар.

впутать

сов. 1. что (вплести) мутала, çыхлантар; 2. кого во что, перен. разг. çыхлантар, явăçтар, хутшăнтар; впутать в историю кирлĕ мар ĕçе хутшăнтар.

втянуть

сов. кого-что 1. туртса кĕрт (е хăпарт), сĕтĕрсе кĕрт (е хăпарт); втянуть за руку алăран туртса кĕрт; втянуть якорь на палубу якоре палуба çине туртса хăпарт; втянуть лодку на берег кимме çырана туртса кăлар; 2. (вобрать в себя, захватить внутрь) туртса (е ĕмсе, сăхса) ил; втянуть носом сăмсапа туртса ил; втянуть живот хырăма пĕрĕнтер; втянуть голову в плечи хулпуççисене хутлат; 3. во что, перен. разг. явăçтар, хутшăнтар; втянуть в разговор калаçăва хутшăнтар.

замешать

сов. кого во что хутшăнтар, явăçтар, çыхлантар (ĕçе).

затянуть

сов. 1. что (стянуть) туртса çых; хытă туртăнтар; затянуть узел туртса çых; затянуть супонь чӳлĕк туртса çых; 2. кого-что (засосать) турт, туртса кĕр (е ил), çăт, çăтса яр, ĕм, ĕмсе ил (е яр); болото затянуло корову шурлăх ĕнене çăтса янă; 3. кого, разг. (завлечь) хутшăнтар, явăçтар (ирĕксĕр), çыхлантар; затянуть в дурную компанию начар ушкăна явăçтар; 4. что (закрыть) вит, витсе ларт (е хур), хупла, хупласа хур (е ларт), карса ил (е ларт); хупăрласа ил (сăм. çумăр пĕлĕчĕсем); мороз затянул озеро льдом сивĕ кӳлле пăрпа хупласа хучĕ; 5. что, безл. (зажитьо ранах) тӳрлен, ӳт ил, ӳт илсе лар (суран); 6. что (задержать, замедлить) тăс, вăраха яр, вăрăма яр; затянуть дело ĕçе вăраха яр; 7. что, тех. пăрса ларт, хытарса ларт (гайкăна).

мобилизовать

сов. и несов. кого-что 1. воен. мобилизациле, çар службине ил; 2. (привести, приводить в активное состояние) мобилизациле, явăçтар, пухса ĕçе яр; мобилизовать все резервы мĕнпур резервсене ĕçе яр.

охватить

сов. кого-что 1. (обнять) ытала, ыталаса ил; 2. (окружить) çавăрса ил, туса çавăр; охватить город валом хула тавра вал туса çаврăн; 3. (объять, окутать) ярса (е хыпса, çавăрса) ил; пламя охватило дом çулăм пĕтĕм çурта хыпса илнĕ; 4. (завладеть, захватить) пусса ил, çавăрса ил; чувство нежности охватило его ăна ачашлăх туйăмĕ пусса илнĕ; 5. разг. (вовлечь) явăçтар, хутшăнтар; охватить общественной работой общество ĕçне хутшăнтар.

попутать

сов. кого, разг. хĕтĕрт, илĕрт, явăçтар, хутшăнтар; бес попутал шуйттан хĕтĕртрĕ.

привадить

сов. кого, разг. явăçтар, илентер, вĕрент; привадить собаку йытта явăçтар; привадить рыбу пулла илентер; привадить к дому киле вĕрент.

привлечь

сов. 1. кого-что (притянуть к себе) патна илсе пыр (е çывхарт, турт); 2. кого-что (побудить) хутшăнтар, явăçтар; привлечь внимание куçа кĕр, тимлĕ пăхтар; привлечь к общественной работе общество ĕçне явăçтар; 3. кого к чему (обязать) ⸗а [⸗е] пар, тăрат, ⸗аттар [⸗еттер]; привлечь к ответственности ответ тыттар; привлечь к суду суда пар; 4. кого-что, чем (вызвать симпатию и т. д.) ăмсантар, астар, çавăр, турт; привлечь на свою сторону ху майлă çавăр; привлечь своей добротой ырă пулнипе çавăр.

прикормить

сов. кого апатпа илентер, апатпа явăçтар (сăм. кайăка, пулла).

приобщить

сов. 1. кого-что хутшăнтар, паллаштар, явăçтар, ерт; приобщить к культуре культурăпа паллаштар; 2. что (приложить) çумне хуш (е хур), пĕрле тăрат (е пар); приобщить документы к делу документсене ыттисем çумне хуш.

приохотить

сов. кого, разг. хавхалантар, хаваслантар, илентер, явăçтар.

приручить

сов. кого алла вĕрент (е çавăр, хăнăхтар, явăçтар, илентер); приручить голубей кăвакарчăнсене илентер.

пристрастить

сов. кого к чему илентер, вĕрент, явăçтар.

путать

несов. 1. что арпаштар, аркат, çыхлантар, чăлхантар; путать пряжу çипе аркат; 2. что (вносить беспорядок) пăтрат, арпаштар, йĕркене пăс; 3. кого-что с кем-чем (смешивать) пăтрат, пăтраштар; ты с кем-то меня путаешь эсĕ мана такампа пăтраштаратăн; 4. кого, разг. (вовлекать, вмешивать) хуш, хутшăнтар, çыхлантар, явăçтар; не путайте меня в это дела мана çак ĕçе ан çыхлантарăр; 5. (сбивчиво говорить) пăтрат, пăтраштар; не путайте, отвечайте яснее уççăнтарах, пăтраштармасăр ответлĕр; 6. кого (надевать путы) тăлла, тăлласа яр.

Неологический словарь чувашского языка

инвестици

п.с., экон. Пĕр-пĕр ĕçе, предприятие е экономика сыпăкне аталантарма чылайлăха хывакан капитал. Социализмлă çĕршывсен инвестици банкĕ — чи пысăк капиталлă экономика организацийĕ. КЯ, 8.02. 1973, 4 с. Инвестици фончĕ вăл финанс учрежденийĕ, халăх ăна хăйĕн приватизаци чекĕсене тата укçа-тенкине усă курмашкăн шанса парать. Х-р, 24.09.1992, 2 с. Налук политики таварсем туса кăларассине, инвестицисене ӳстерме хавхалантарĕ. Х-р, 22.01.1994, 2 с. — инвестиципе коммерци корпорацийĕ (Х-р, 8.04.1993, 4 с.); инвестици кредичĕ (Х-р, 28.10.1997, 2 с.); инвестици капиталĕ (Х-р, 6.08.1998, 3 с.); инвестици программи (Ч-х, 1999, 14 /, 1 с.); инвестици конкурсĕ (Ч-х, 1999, 14 /, 3 с.); инвестици çанталăкĕ (Х-р, 16.03.2000, 1 с.); инвестици рейтингĕ (ÇХ, 28.09.2001, 1 с.); инвестици канашĕ (Х-р, 10.10.2001, 1 с.); — инвестици хыв (ХС, 1999, 24 /, 1 с.; Ар, 2001, 6 /, 1 с.); инвестицисем уйăр (Х-р, 19.09.1996, 2 с.); инвестицисене явăçтар (ЧÇ-й, 2001, 2 /, 1 с.); — ют çĕршыв инвестицийĕсем (Х-р, 27.02.1997, 2 с.); — ВЧС, 1971, 254 с.; ВЧС, 1951, 222 с.

инвестор

п.с., экон. Инвестици (капитал) хывакан çын е юридици сăпачĕ (туп.). Инвесторсене суйласа илмелли конкурс; инвесторсен условийĕсене тĕпе хурса тунă килĕшӳ. Х-р, 28.10.1997, 2 с. Эпĕ хам инвесторсем тупма тăрăшрăм, мĕншĕн тесен Раççей çав завода пăрахрĕ. Х-р, 22.02.1997, 1 с. Тулашри инвесторсем Чăваш ене инвестици хывĕç-ши ун чухне. ХС, 1999, 15 /, 2 с. Завода «Лидер-Трейдинг» компани ячĕпе инвесторсем килнĕ. ЧÇ-й, 2001, 2 /, 4 с. — инвесторсене явăçтар (Х-р, 29.05.2001, 2 с.); инвесторсене шыра (Х-р, 23.08.2001, 2 с.); инвесторсен пулăшăвĕ (Х-р, 16.11.2001, 1 с.). — ВЧС, 1971, 254 с.

наркобизнес

ç.с. Наркотик сутса услам (тупăш) илни. Çавăн пек пысăк должноçсем йышăннă çын наркобизнеспа çыхланни ... тарăхтармасăр тăма пултараймасть. Х-р, 2.06.1992, 1 с. Вăл Шупашкарта наркобизнеса, проституцие, «савăнăçлă пурнăç» индустрине хăй аллинче тытса тăнă. ÇХ, 1997, 15 /, 1 с. Каварлашса тунă преступлени, çаратнă укçана «саккуна кĕртни» тата наркобизнес Раççейре халĕçав тери çивĕч ыйтусем. Ч-х, 1999, 14 /, 3 с. — наркобизнеса явăçтар (ÇХ, 2000, 37 /, 4 с.); наркобизнеспа кĕреш (Х-р, 27.06.2001, 1 с.).

См. также:

яблоня яблочный яв явăç « явăçтар » явăк явăл явăн явăн-йăвăççи явăн-юççи

явăçтар
Свойства слова не указаны
 
Хыпарсем

2022, раштав, 08
Сайт дизайнне кӑшт ҫӗнетнӗ, саспаллисен страницинче хушма пайлану кӗртнӗ //Александр Тимофеев пулӑшнипе.

2015, утă, 30
Шыранӑ чухне ӑнсӑртран латин кирилл саспаллисем вырӑнне латин саспаллисене ҫырсан, сайт эсир ҫырнине юсама тӑрӑшӗ.

2015, утă, 30
Шырав сӑмахӗсене сӗннӗ чухне малашне вӑл е ку сӑмаха унччен миҫе шыранине тӗпе хурса кӑтартӗ.

2015, утă, 29
Сăмах шыранӑ чухне малашне сайт сире сăмахсарсенче тĕл пулакан вариантсене сĕнĕ.

2014, пуш, 25
Мобиллă хатĕрсемпе усă куракансем валли сайта лайăхлатрăмăр //Мирон Толи пулăшнипе.

2011, утă, 20
Вырăсла-чăвашла сăмахсарпа пуянланчĕ.

2011, утă, 19
Сăмахсарсен çĕнелнĕ сайчĕ ĕçлеме пуçларĕ.

2011, утă, 16
Сайтăн çĕнĕ версийĕ хатĕрленме пуçларĕ.

Пӳлĕм
Сайт пирки

Ку сайтра чăваш сăмахсарĕсене пухнă. Эсир кунта тĕрлĕ сăмахсен куçарăвне, тата ытти тĕрлĕ уйрăмлăхĕсене тупма пултаратăр.

Счетчики
Пулăшу

Эсир куçаракан укçа хостингшăн тӳлеме, çĕнĕ сăмахсарсем кĕртме, Ашмарин хатĕрленĕ сăмах пуххине сканерлама кайĕ.

RUS: Переведенные вами средства пойдут на оплату хостинга, добавление новых словарей, сканирование словаря Ашмарина.

Куçармалли счётсем:

Яндекс: 41001106956150

WMR: R028110838271

PayPal: np@chuvash.org