тимĕр ака - Словарь чувашского языка
Над созданием электронной версии трудились: Алина Иванова, Михаил Саркӑмӑл, Николай Плотников, Иван Иванов, ...
Словарь чувашского языка
или ака-пуç, aratrum ferreum, жел. плуг. Урапа, rotae, колеса. Тĕнĕл (тэ̆н’э̆л’), axis, ось. Ака пласси (плаσσиы), pars aratri praecipua, qua reliquae eius partes continentur, станок плуга. Çунатсем, partes aratri, quae сурпан хăми - vicem praestant, отвалы. Тĕренсем, vomeres, лемехи. Тыткăччи (тыткы̆ч’ч’и, а „тыткăчă“+partic. poss. „и“), stiva, ручка. Çăраççи, clavis aratri, qua variae eius partes cochleis iunctae astringuntur aut relaxantur, ключ плуга. Куччăр (куч’ч’ы̆р), bacillum ferreum dentatum ad perpendiculum directum, quod aratri parti priori ita adaptatum est, ut eo sublato aut demisso catenae caput posterius sublevari aut demitti possit, quo efficitur ut altius aut minus alte imprimatur sulcus, регулятор. Пĕкĕ (пэ̆гэ̆), arcus aratri dentatus, cui adhaeret vectis, зубчатая дуга, к которой приспособлен рычаг. Пружина (russice dicitur, назыв. по-русски), vectis, quo axis aratri posterior demittitur aut sublevatur, рычаг, при помощи котораго поднимают и опускают заднюю ось. Пружина хулли (х̚уλλмы), virga, qua stabilitur vectis, железный прут, идущий параллельно рычагу и служащий для уставовки его в том или другом положенни. Пружина тыткăччи (т̚ыткы̆ч’ч’и), manubrium virgae vectis, ручка, оттягивающая „пружина хулли“. Сăнчăр (сы̆нζ’ы̆р), catena aratri virgae ferreae in longitudinem porrectae, quae bacillo, quod куччăр appellavimus, sustinelur, annexa, цепь плуга, которая служит для запрягания лошадей. Л. Кошк. [Utinvico Асан. notatum est: по записи, сделанной в Асан.]